-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2023Authors
Dr Shafieh Movasseghi
Rheumatology in Connection With Hematology Diseases and Oncology
2023-02-18 Rheumatology in Connection With Hematology Diseases and Oncology
-
Published by
Rheumatology Research centerPublish Date
2022Authors
Dr Ahmad Salimzadeh
Geriatric Rheumatology
2022-02-19 Geriatric Rheumatology
-
Published by
Rheumatology Research centerPublish Date
2021Authors
Dr Maryam Moghaddasi Jahromi
VASCULITIS
2021-02-20 VASCULITIS
-
Published by
Rheumatology Research centerPublish Date
2020Authors
Dr Seyed Reza Najafizadeh
Osteoporosis
2020-02-15 Osteoporosis
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2019Authors
Dr. Ahmad Salimzadeh Dr. Abdorahman Rostamian
Spondylo-Arthropathies
2019-02-14 Spondylo-Arthropathies
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2018Authors
Dr. A.Haji Abbasi
Dr. H.Kavosi
Paraclinic in Rheumatology
2018-02-14 Paraclinic in Rheumatology
-
دیدگاه یا اصول کلی
دکتر فرهاد شهرام
یک مسئله منحصر به انسان است که همه آ نها را به نوعی می تواند درگیر )Disability( ناتوانی
سازد 1. بیماری های روماتولوژیک سبب ناتوانی قابل توجه در فعالیت های روزمره و اقتصادی اجتماعی
مثل کارکردن می شوند. در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید ناتوانی قابل توجه در فعالیت های
. 7 % موارد ایجاد می شود 2 / شخصی روزانه در نیمی، و تغییرات قابل توجه در زندگی کاری در 22
بالا رفتن سن متوسط و امید به زندگی و پیرتر شدن جوامع از یک سو، و شیوع بالای بیماری های
روماتولوژیازطرف دیگر باعث افزایش قابل توجه تعداد بیماران مبتلا به ناتوانی و موربیدیته ناشی از
این بیماری ها شده است 3. باتوجه به زنده ماندن طولانی ترافراد مبتلا به بیماری هایی که قبلاً کشنده
به عنوان (Physical medicine) و طب فیزیکی )Rehabilitation( تلقی می شدند نیاز به توانبخشی
درکنار سایردرمان های (evidence based) یکی از روش های درمانی علمی و مبتنی بر شواهد
. دارویی و غیردارویی مورد استفاده در روماتولوژی امروزه بیش از پیش مطرح می باشد 3،4
طب فیزیکی و توانبخشی چیست؟
این رشته تخصصی شاخه ای از علم پزشکی است که تاکید بر پیشگیری، تشخیص، درمان و
توانبخشی بیماریهایی دارد که م یتوانند سبب ایجاد اختلال عملکرد موقتی یا دائمی شوند. در
این رشته توجه روی عملکرد کلی بیمار است نه روی یک عضو یا دستگاه خاص 4. هدف اصلی فهم
6
ناتوانی در تمام ابعاد آن و بهبود عواقب حاصل از آن با انجام مداخلات گوناگون برای تقویت عملکرد
و بهتر کردنکیفیت زندگی است 1. امروزه با پیشرفت های بدست آمده در این زمینه علاوه بر هدف
. اصلی مذکور، در افزایش طول عمر نیز کاربرد مفیدی پیدا کرده است 3
طب فیزیکی استفاده از خواص مؤثر عوامل فیزیکی مختلف )مثل نور، گرما، سرما، آب، الکتریسیته،
ماساژ، مانیپولاسیون، ورزش و وسایلمکانیکی( برای تشخیص، تحقیق، درمان و توانبخشی فیزیکی
. و شغلی است 5
توانبخشی برطبق تعریف سازمان ملل متحد یک فرآیند هدف دار در یک محدوده زمانی
مشخص برای قادر نمودن یک فرد به رسیدن به سطح مطلوبی از وضعیت روانی، فیزیکی و یا
اجتماعی است. توانبخشی سبب می شود فردی که دراثر ابتلا به بیماری، محدودیت حرکتی
یا ناتوانی قادر به انجام طبیعی فعالیت های مختلف روزمره زندگی )مثل مراقبت شخصی، کار،
فعالیت های تفریحی و اضافی( نمی باشد در کسب ظرفیت لازم در انجام مطلوب آ نها توانمند گردد.
لذا برای انجام آن تعیین سطح مطلوب فونکسیون، مشخص نمودنعواملی که مانع رسیدن فرد به
. آن سطح و فراهم نمودن مداخلات لازم برای تسهیل رسیدن به آن سطح مطلوب ضروری است 6
معمولاً این مداخلات متعدد و متنوع می باشند و به افراد مبتلا کمک م یکنند تا با بیماری خود
زندگی کنند. طیف این مداخلات از تجویز وسائل تطبیقی و کمکی، استفاده ازروش های فیزیکی
و دستورات ورزشی تا رو شهای درمانی اجرا شده توسط خود بیمار )مثل استراحت مناسب و
گسترش دارد. حرکات ورزشی از نظر علمی تائید شده ترین این مداخلات هستند. )relaxation
و گرما )TENS( روش های فیزیکی مثل اولتراسوند، تحریکات الکتریکی عصبی از طریق پوستی
مداخلات کمکیدیگر برای ورزش می باشند که در بهبود درد، باز شدن نسوج و شل شدن آ نها
و سایر وسائل کمکی در غلبه ،)Prosthesis( پروتزها ،)Orthosis( تأثیر خفیفی دارند. اُرتوزها
بر عوامل ممانعت کننده از مشارکت بیماران در فعالیت های اجتماعی مؤثر هستند 4،7 . علاوه بر
آن متخصص توانبخشی بایستی با بررسیفاکتورهای محیطی عوامل مؤثر در جلوگیری از بهبود
. وضعیت بیمار را شناسایی نموده و در از میان برداشتن آن ها تلاش نماید 7
درحقیقت توانبخشی ترکیب درمان دارویی و غیردارویی با هدف بهبود علائم و به حداکثر رساندن
عملکرد، غیروابستگی و مشارکت بیمارمی باشد 7. در مواردی که درد،ضعف، یا ناتوانی مانع از
دسترسی بیمار به سطح مطلوب عدم وابستگی م یگردد بایستی با متخصصین طب فیزیکی
. مشاوره نمود 4 )Physiatrist( وتوانبخشی
7
دیدگاه یا اصول کلی
کار متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی ممکن است در محیط های متفاوت مثل بیماران سرپایی
یا بستری، و یا به صورتمشورتی باشد. همچنین می تواند یه شکل فردی یا گروهی، در محیط
. بیمارستانی یا دانشگاهی ارائه گردد 4
هدف کلی تأمین مراقبت های طبی برای بیماران مبتلا به درد، ضعف، و ازدست دادن فونکسیون به
منظور افزایش حداکثری ظرفیت فیزیکی، بیولوژیک، روانی، اجتماعی و شغلی آن هاست. یهعبارت
دیگر فیزیاتریس تها باعث تسهیل تطابق فیزیولوژیک با ناتوانی برای پیشگیری از پیدایش یا تشدید
. عوارض ناشی از ناتوانی می شوند 4
تاریخچه
استفاده از وسايل و مواد فيزيکی در درمان بیمار یها ريشه در تاريخ بشر دارد. فلسفه و فرهنگ
طب فیزیکی از عهد باستان وجودداشت. از هزاران سال قبل افراد بیمار و ناتوان با استفاده از
روش های فیزیکی گوناگون درمان می شدند. از تابش نور از عهد عتیق در درمان بیمار یها استفاده
م یکردند. اولین نشان هها از استفاده از حرکت و ورزش به عنوان یک وسیله رسمی در بهبود سلامتی
و توانبخشی را در حدود 2500 سالقبل از میلاد در چین باستان می توان یافت. ریشه مانیپولاسیون
و ماساژ نیز از قرن ها قبل به آنجا بر م یگردد. کاربرد درمانی سرما و گرما ریشه در طب بابلی از قرن
دهم قبل از میلاد مسیح دارد. آب درمانی )آ بگرم و چشمه های معدنی(حداقل به زمان یونان و روم
باستان در قرن پنجم قبل ازمیلاد برمی گردد، و از آ نها می توان به عنوان پیشگامان طب فیزیکی
. در روماتولوژی یاد کرد 5
ایده توانبخشی نیز به عهد باستان بر م یگردد. استفاده از پروتز دراندام ها در مومیایی های مصر دیده
شده است. گرچه احتمال دارد که کاربرد آن برای حفظ سلامت اندام برای زندگی بعد از مرگبوده
. باشد، ولی نم یتوان از آن به عنوان یکی از اقدامات ابتدایی در توانبخشی یاد نکرد 8
گرچه آثار زيادي از فيزيوتراپي سنتي كه در بسياري از كشورها رایج و مرسوم بوده در ايران نداريم.
اما در طب سنتی ایران و حتی درمان های ابن سینا برای کمردرد و درد مفاصل استفاده از گرما،
/> . مانیپولاسیون و ورزش معمول بود 8
ریشه طب فیزیکی وتوانبخشی مدرن به عنوان یک رشته تخصصی پزشکی حداقل به قرن نوزدهم
بر م یگردد 1. ولی طب فیزیکی و توانبخشی به شکل امروزی از اواسط دهه چهل به جامعه پزشکی
. ایران شناسانده شدPublished by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2017Authors
Dr. Maryam Moghaddassi
Dr. Seyede Tahereh Faezi
Rheumatology & Physical Medicine
2017-02-14 Rheumatology & Physical Medicine
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2016Authors
Dr. S.R.Najafizadeh
Dr. SH.Movassaghi
Complementary & Alternative Medicine in Rheumatic Diseases
2016-02-14 Complementary & Alternative Medicine in Rheumatic Diseases
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2015Authors
Dr. Maassoumeh Akhlaghi
Biologic Drugs in Rheumatic Diseases
2015-02-14 Biologic Drugs in Rheumatic Diseases
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2014Authors
Dr. Farhad Shahram Dr. Taraneh Dormohamadi Toosi
Rheumatic Diseases and Pregnancy
2014-02-20 Rheumatic Diseases and Pregnancy
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2013Authors
Dr. Farhad Gharib Doost Dr. Seyede Tahereh Faezi
SCLERODERMA
2013-02-10 SCLERODERMA
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2012Authors
Dr. Abdolhadi Nadji Dr. Maassoumeh Akhlaghi
Osteoarthritis
2012-02-14 Osteoarthritis
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2011Authors
Dr. M.Akbarian Dr. A.Rostamian
Systemic Lupus Erythematosus
2011-09-14 Systemic Lupus Erythematosus
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2010Authors
Dr. A.R.Jamshidi Dr. Sh.Movaseghi
PEDIATRIC RHEUMATIC DISEASES
2010-02-14 PEDIATRIC RHEUMATIC DISEASES
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2009Authors
Dr. Farhad Shahram Dr. Ahmad Salimzadeh
NEW CHALLENGES IN RHEUMATOLOGY
2009-02-13 NEW CHALLENGES IN RHEUMATOLOGY
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2008Authors
Dr. Farhad Gharibdoost Dr. Maryam Moghadasi
MUSCULOSKELETAL DISEASES & INFECTIOUS AGENTS
2008-09-14 MUSCULOSKELETAL DISEASES & INFECTIOUS AGENTS
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2007Authors
Dr. A.Naji Dr. S.R.Najafizadeh
CONNECTIVE TISSUE DISEASES
2007-02-14 CONNECTIVE TISSUE DISEASES
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2006Authors
Dr. Mahmoud Akbarian Dr. Iraj Salehi Abari
RHEUMATOID ARTHRITIS
2006-09-14 RHEUMATOID ARTHRITIS
-
Published by
Rheumatology Reserach CenterPublish Date
2005Authors
Dr. Ahmad Reza Jamshidi
Metabolic Diseases Of Bone And Joints
2005-02-14 Metabolic Diseases Of Bone And Joints
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2004Authors
Dr. Farhad Shahram
Vasculitis
2004-02-14 Vasculitis
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2003Authors
Dr. Farhad Gharibdoost
Osteoporosis
2003-02-14 Osteoporosis
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2002Authors
Dr. Mahmood Akbarian
Systemic Lupus Erythematosus
2002-02-14 Systemic Lupus Erythematosus
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2001Authors
Dr. Abdolhadi Nadji
Periarticular Diseases
2001-02-14 Periarticular Diseases
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
2000Authors
Dr. Farhad Shahram
BEHCET'S DISEASE
2000-02-14 BEHCET'S DISEASE
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
1999Authors
Dr. Ahmad Reza Jamshidi
ARTHROSE
1999-02-14 ARTHROSE
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
1998Authors
Dr. Farhad Gharibdoost
SPONDYL ARTHROPATHY SERONEGATIVE
1998-02-14 SPONDYL ARTHROPATHY SERONEGATIVE
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
1997Authors
Dr. Abdolhadi Nadji
Low Back Pain
1997-02-14 Low Back Pain
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
1996Authors
Dr. Mahmood Akbarian
Rheumatoid Arthritis
1996-02-14 Rheumatoid Arthritis
-
Published by
Rheumatology Research CenterPublish Date
1995Authors
Dr. F.Davatchi Dr. F.Shahram
OSTEOPOROSIS
1995-02-14 OSTEOPOROSIS